Tədqiqat: Qandakı kofein səviyyəsi bədən yağlarına və diabet riskinə təsir göstərə bilər
“BMJ Medicine” jurnalında dərc olunan yeni araşdırmaya görə, qandakı kofein konsentrasiyası bədən yağının miqdarı və diabet riski ilə əlaqələndirilə bilər. İsveçdəki Karolinska İnstitutu, İngiltərədəki Bristol Universiteti və Imperial College Londonuun tədqiqatçıları bu əlaqəni müəyyən etmək üçün genetik markerlərə əsaslanan Mendel randomizasiyası metodundan istifadə ediblər.
AZƏRTAC “sciencealert.com” saytına istinadla xəbər verir ki, araşdırmada genetik olaraq daha yüksək plazma kofein səviyyələri olan şəxslərdə daha aşağı bədən kütləsi indeksi (BKİ) və azalmış ümumi bədən yağ kütləsi müşahidə olunub. Həmçinin bu fərdlərdə diabet riskinin də az olduğu qeyd edilib. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, kofeinin diabetə qarşı təsirinin təxminən yarısı onun bədən çəkisini azaltmaqla əlaqəlidir. Tədqiqat 10 mindən az iştirakçının məlumatları əsasında aparılıb və kofeinin parçalanma sürəti ilə əlaqəli olan CYP1A2 və onu tənzimləyən AHR genlərindəki variasiyalara diqqət yetirilib. Bu genetik variasiyalar kofeinin qanda daha uzun müddət qalmasına səbəb ola bilər, bu isə onun metabolik təsirlərini gücləndirə bilər. Əvvəlki tədqiqatlar da kofein istehlakı ilə aşağı BKİ və yaxşılaşdırılmış ürək sağlamlığı arasında əlaqə olduğunu göstərmişdi. Bununla belə, hazırkı araşdırmada atriyal fibrilasiya, ürək çatışmazlığı və insult kimi ürək-damar xəstəlikləri ilə qandakı kofein səviyyəsi arasında əhəmiyyətli bir əlaqə tapılmayıb. Tədqiqatçılar kofeinin metabolizmə təsirini onun termogenezi və yağ oksidləşməsini artırma qabiliyyəti ilə izah edirlər. Lakin kofeinin uzunmüddətli istifadəsinin təsirləri hələ də tam müəyyən olunmayıb və əlavə tədqiqatlara ehtiyac var. Bristol Universitetinin genetik epidemioloqu Benjamin Voolf qeyd edib ki, kalorisiz kofeinli içkilərin piylənmə və diabet riskini azaldıb-azaltmadığını öyrənmək üçün təsadüfi nəzarətli sınaqlar aparılmalıdır.
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, dünyada kofeinin geniş şəkildə qəbulunu nəzərə alaraq, hətta onun kiçik metabolik təsirləri belə ictimai sağlamlıq baxımından mühüm əhəmiyyət daşıya bilər.
