Ookla “Onlayn Azərbaycan”ı dəyərləndirdi - Azərbaycanın internet infrastrukturunda tarixi mərhələ
Ooklo ilk dəfə "Onlayn Azərbaycan" internet layihəsi haqqında məqalə dərc edib. Bu, beynəlxalq arenada Azərbaycanın internet infrastrukturu ilə bağlı çox mühüm və əhəmiyyətli hadisə sayılır. Bununla bağlı moderator.az- ın əməkdaşı internet texnologiyaları üzrə mütəxəssis Elvin Abbasovla söhbətləşib.
- Ookla tərəfindən “Onlayn Azərbaycan” layihəsi ilə bağlı xüsusi məqalənin dərc edilməsini necə qiymətləndirirsiniz?
- Bu, Azərbaycanın rəqəmsal transformasiya sahəsində əldə etdiyi nailiyyətlərin beynəlxalq səviyyədə tanındığının bariz göstəricisidir. Ookla kimi qlobal nüfuza malik bir təşkilatın bu layihəni təhlil etməsi, onun texniki və strateji baxımdan uğurlu olduğunu təsdiqləyir. Bu həm də Azərbaycanın rəqəmsal sahəyə etdiyi sərmayələrin effektliyinin sübutudur və ölkənin beynəlxalq investisiya cazibəsini artırır.
- İnfrastrukturun dəyişməsi istehlakçılar üçün nələri vəd edir?
İnfrastrukturun dəyişməsi, xüsusilə mis naqillərdən tamamilə optik lif texnologiyasına keçid, istehlakçılar üçün daha sürətli, sabit və keyfiyyətli internet bağlantısı deməkdir. Bu dəyişiklik nəticəsində internet sürətləri dəfələrlə artaraq əvvəllər mümkün olmayan xidmətlərə çıxışı təmin edir. Artıq 100 Mbps və daha yuxarı sürətlər minimum standart kimi təklif olunur, bu da video konfrans, uzaqdan təhsil, bulud texnologiyaları və rəqəmsal xidmətlərdən daha rahat istifadəni mümkün edir. Eyni zamanda bu infrastruktur modern xidmət paketlərini – IPTV, VoIP və Wi-Fi yönləndirici ilə təchiz olunmuş genişzolaqlı təklifləri əlçatan edir ki, bu da istifadəçi təcrübəsini əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldir.
- Sizcə bu layihə Azərbaycanın rəqəmsal iqtisadiyyatına hansı təsiri göstərir və göstərəcək?
-“Onlayn Azərbaycan” layihəsi Azərbaycanın rəqəmsal iqtisadiyyatının inkişafına ciddi təkan verib və verəcək. Yüksəksürətli internetin geniş əhatə dairəsi yeni texnoloji startapların yaranması, mövcud şirkətlərin rəqəmsallaşması və beynəlxalq bazarlara çıxışı üçün möhkəm infrastruktur təmin edir. Bu həm də xarici investorlar üçün ölkəni daha cəlbedici edir, çünki stabil və sürətli rəqəmsal infrastruktur iqtisadi etibarlılığın əsas göstəricilərindəndir. Layihə, həmçinin xidmət sahəsində – elektron hökumət, onlayn ödənişlər, elektron təhsil və səhiyyə sahələrində innovativ tətbiqlərin sürətlənməsinə imkan verir, bu da ümumilikdə ölkənin rəqəmsal daxili məhsulunun (DDM) artımına şərait yaradır.
- Bu cür genişmiqyaslı layihənin sosial-iqtisadi təsiri, xüsusən də regionlarda yaşayan vətəndaşlar üçün nə ilə nəticələndi?
- Layihənin ən böyük sosial-iqtisadi təsiri regionlarda rəqəmsal uçurumun azaldılması oldu. Əvvəllər internetə çıxışda ciddi problemlərlə üzləşən kənd və ucqar rayon sakinləri artıq sürətli və stabil internetdən istifadə edə bilirlər. Bu isə onların təhsilə, tibbi məlumatlara, elektron xidmətlərə və distant iş imkanlarına çıxışını təmin edir. İnternetin əlçatan olması həmçinin regionda yaşayan vətəndaşların əmək bazarına inteqrasiyasını asanlaşdırır, e-ticarət imkanlarını genişləndirir və yerli sahibkarlığın inkişafına şərait yaradır. Beləliklə, layihə regionlarda sosial bərabərliyi artırmaqla yanaşı, iqtisadi fəallığın da artmasına səbəb olub.
- İstehlakçılar daha yüksək internet sürətindən faydalanmaq üçün hansı addımları atmalıdırlar?
İstehlakçılar daha yüksək internet sürətindən effektiv şəkildə faydalanmaq üçün ilk növbədə fiber-optik xidmətləri təklif edən provayderlərə müraciət etməli və uyğun paketlərə keçid etməlidirlər. Bununla yanaşı, ev daxilində istifadə edilən modem və routerlərin də bu sürətləri dəstəkləyən müasir modellərlə əvəz olunması vacibdir. Evlərdəki daxili şəbəkənin keyfiyyəti də sürətə təsir etdiyindən, kabellərin və qoşulma nöqtələrinin uyğunluğuna diqqət yetirmək lazımdır. Eyni zamanda vətəndaşlar rəqəmsal savadlılıqlarını artırmaqla internet imkanlarından daha səmərəli istifadə edə, xidmətlərə daha düzgün qiymət verə və texniki dəstək zamanı daha məlumatlı şəkildə çıxış edə bilərlər.
