Şeirlər - Xanəmir Telmanoğlu
eey dadi bidad danəndə dəhan dərviş d...
o gündən torpaqda deyil, qan üzərində gəzirik.
torpağa qan
ölümə eşq
cana can
torpaq və qan
ölüm və eşq
can və gül bəs haçan...
murazınız və almadığınız kam
qanı haqqın ocağında qaynadan dəm
dəmlənərək kükrəyən aydan üz almış nakam
eşqanə ehkamı ötələrdə oxudar yasin
dolar gözüm hər damlası asılar kirpiyimdən
dolar gözüm hər damlada köz közdü yaram
bəs haçan
eşq bu tanı acıyla gələr
bağırtım basdırar azğınlığı qaybda
üzlərindən oğurlanıb ay qəlb ovutmağa keçər göyün tən ortasında
ulduzlardan çığıltı çığırış qopduğun duyar bax buram
yenə tanıram eşq bu
bəs haçan...
üzdə qoymaz şəhidimin qanın çəkər içinə torpaq
...üçünə yeddisinə qırxına sonsuzluğuna görməzsən
ama özü durub gələr şəhidimin
özü qalxıb gələr o torpağımın
məzarının başında mələklər geri dönməmək üçün
nə oyun çıxarar nə dilək eylər şəhidimin
burda "bəs haçan" demə
qanı hopduqca torpağın çanağına
yenidən
yeni başdan yaradılır sanasan kainat
yenidən adına uyaraq əşyalar yaranır çılpaq
can tutuşur işıq dönür nur dolanır təninə
səsmi mənalandırdıqca O can açar verir cana
qan qızarır üfüq utanır keşməkeşli gərdişdən
zaman çəkilir gecə gündüz bölgüsüylə göylərə
bu dəm - dəsgah qarşısında hələ çox şaşıb şaşıracaq
yer - göy qoçaq göy - yer qoçaq
sən gavur mən qıpçaq
deyirsən bəs haçan
adını dəyişsəm
dəyişsəm adı ey torpaq qarana damdıqca qanı onun
bunu nə xəyanətə nə vəfasızlığa yozma
yurddaşıma torpaq deyil şəhid
qara deyil dümqırmızı qan kimisən
bir zamanlar bərəkətin(lə) daha tənsən cansan can
daha bətnsən analara oğulsan
günəş işığında məhşər öncəsisən
məhşərin önünə çıxanımızsan
əzəlimizsən (bundan sonra) torpaqsan
alma ək alma ye
ey dadi bidad danəndə dəhan dərviş d...
evimdə bərəkətdir alma
o olduqca rahatam
evimdən ocağımdan
deyirsən şər ruhları qovur
fəlakəti göyə sovurur
o qızaran yerdə ocağım sönməz
içində ışıq yol gedir
dışında ışıq yol gəlir almanın
əzəldən ona
can kimi qardaş kimi bağlandım
can deyib qardaş eşitdim
payızda sıxıldım
qışda yaxıldım
almanı budağında görməyəndə
ışıq ışıq ışıq almada qan olur - deyə üşəndim
damara yerikləyir - deyu şübhəmi dağıtdım
bilirəm onda toxumumun olduğunu
alma içində ruhum verilib bədənə
harda görsəm rahatlıq duyaram
kimdə görsəm ona qəlbən inanaram
alma əkib alma yeyən qövmdənəm
alma ağacının dibində danışmağı sevər
kölgəsində oturmaz kölgəsində
uşağını başına çıxardar almalara qarışdırar
uşağını ayırmaz almadan
almanı yeyən kimi alma
bir də gördün pişik olub oğul uşağını yeyər
bu alma deyil qafil alma nədir
ruhumun başqa tənidir başqa
biz qosqocaman börülərin
almaya eşqi ışıqla gələr eşqi ışıqla dillənər
ışığı burda bizdən ötrü bəklər ışığı
ışığı burda bizə görə soyumuza calanar
onu gördüyümdə nəfəsim açılar onu
sinəm qabarar gözlərim vahim yaşarar
alma yanında küfr etməm küfr
yoxsa canım sızlar işlərim pozular payız(la)r
alma yeyən danışmaz yalan
qorxu bilməz
ötə aləmlərdə yerini düşünüb durar
alma nədən canı ötələrə bağlar qeybdə nə arar
gün o gündür alma yeyibən and içdik
dedik namərd çıxanı alma qoxusuyla vursun
alma qənimi olsun yaddaşını alma oğurlasın
alma dolusu yurduna düşmən tamahlansın
ağaclarının düşmən əsiri olsun
o gün bu gündür almaya xatirə bağlaram
keçmişimi alma qoxusuyla xatırlaram
bu nə ağır bağır yaran söz bağır
keçmişi alma qoxusuyla xatırlanan
cənnəti budağında qərib - qərib asılmaqla
alışmaqla özlənilir
o almadı dərviş soyu almadı
o almadır qosqocaman qövmün
savaş atlarına yön göstərən atlarına
bir yanı məkkə bir başı and cənnətləri
bu qövmün atları atlıları çapar çapar
nə sağ nə sol nə qürub nə üfüq var
alma dediyində azmayacağın bir yurd var bir yurd dar
beşikdə uyuyan körpəmin uyuyan
yastığının altına alma qırmızı alma qoydum
çocuq ağlayanda sanasan alma səsi duydum
mən onu ötələrdən derdim tanıram
ovcumun içində almanı ürək deyibən tutdum
yavruma saymağı almalarla öyrətdim
elmi alma olanın ışığı qəlbdən gələr ışığı
ışığı tənbəllik etməyib alma olanın
gözü ana ayaqları altına açılar
yüz yıl yaşayınca bir alma ye
alma yeməyi öyrən alma
alış almaya almanı öyrən
şəhanə budağında allansa dırman ora daş yooora
uzat məkrsiz əlini dər almanı ye almanı
ya da tələsmə en aşağı
bax yuxarı yum gözünü sonra çək dişinə
gün qafana döyəcləsin
sən alma ye təki sən alma ye
bir qövümmüş
almadan qayrı bir şey yeməzmiş
o vaxtlarmış
əllərini uzadıb yuxarıdan çəkərmiş rızqını
boyundan yuxarı qalxmayınca o rızqı yeməzmiş
öncə alma yeyib
sonra danışarmış
uzaq yola çıxdığında alma ağacıyla halallaşarmış
geri dönərkən salamlaşar ona salam gətirərmiş
ışıq yerə endiyində
özünü alma zənn edər uzağı almaya bürünüb gedərmiş
bu keçmişlər qurtulan deyil almadan
sən danışırsan alma geriyə yuvarlanar
gedib pəri qızlarının
devlə savaşan oğlanlarına rastlarsan
qafil uzağı üç gün üç gecə ac qalarsan
axırı almaları ye-yər-sən ərsən
ancaq bil-məz-sən adamlar sənə alma kimi baxar
məni oyadan alma
ey dili qafil fil faili məchul fanı f...
indi gül qədər çox sevirəm almanı
indi gül qədər çox sevirəm almanı
o mənə topraq altda qalmış qədim şəhri xatırladır
almanın içində şəhr uyuyur derlər
şəhrin yuxusu bu qırmızı almanın içində
dərvişəm deyən oğlan tanı almanı
şəhrin yuxusunu üzündə qızardan
adını gün batarkən söylətməyə əmadə
tanı dedim almanı bir gün itsən
car çəkməyə qalmaz hacət yerini verər nişan
hər şey öz yerində almanı yeyirəm
almanı dişləyib yemədinsə
alma üzərində dişlərinin daşında ışıq oynamadısa
ışığın içində bağları qızartmadısa alma
yediyin alma deyil ayı ciyəridi
almanı yeyib özümü nişan verməsəm
dadından allığından almasam iznini
yaşadığım şəhrin qaçar əfsanəsi idimi
alma ağacının kölgəliyində oxudum kitablar
yuxum gəldi uzanıb altında uyudum
vaxt çatanda qışqırıb oyatdı yuxudan məni
bilirdim budaqda bir-biriylə danışır almalar
axşam düşəndə almaların ətri topraqdan gəl(ir)di
yazda günəş kürüsün tökərdi budaqlara
özü də o başdan
dağdan çırtladığı vaxtda
ardınca quş ötüb uçurdu havaya
quşun müjdəsi toxum tutur(du)
bu xatırə deyil almanı dişləməkdir
bizlərdə almanı belə də yeyirlər siz də nuş eləyin
bizlərdə almanı şeirlə yerlər
yaddaşla pay verərlər
almanı yeyirəm dişlərim şəhrə toxunur
həmən yuxulayıb alma olanda yedim şəhri
soyumuz dev soyudur bu dərya şahid olar
bizi dev eləyən
eşqlədən
bu almalardır almalar
