Qəhvənin zərərləri - Bilmədiyiniz faktlar
Kaliforniyada kofe alan şəxslə tezliklə öz fincanlarında nəsə yeni bir şey görə bilərlər. Bu əla yeni logo deyil xərçəng xəstəliyi xəbərdarlığıdır.
Kofe Los Ancelesdə hakim tərəfindən sifariş olunub. Bu o demıəkdir ki, gündəlik kofe dəmləməkdən çəkinmək lazımdır. Bu qədərdə yox elm deyir. Xərçəng xəstəliyi araşdırma institutu qidalanma üzrə direktoru Alis Bender deyir ki, bu məsələ insanların diqqətini cəlb etmək üçün utanc verici bir amildir. Çoxlu sayda insanın həyat tərzinin seçilməsindən heç xəbəri yoxdur. Çəki fiziki fəaliyyət kimi bunlar sağlamlıqda və xərçəng riskində böyük rol oynayır.
İndiyə kimi kofenin xərçənglə əlaqəsi qaranlıqdı. Benderin dediyi kimi indiyə kimi kofe içməklə xərçəngin artımını göstərən əlaqə yoxdur. Yadda saxlamaq lazımdır ki kofenin xərçənglə əlaqələnməsi düzgün deyil. Tibbi onkoloq Dr Deyl Shepard Klivland Klinikasından deyir ki bu məlumatın elmi əsası yoxdur.Bu tibbi araşdırma deyil bu hüqi qərardır.
Bender deyir ki kofenin xərçənglə əlaqləndirilməsi nəticəsizdir. Sübutların azlığı kofenin Dünya Səhiyyə təşkilatının 2016-cı ildə xərçəng yaradan siyahısından çıxarılmışdır.
Risklər nədir?
Kaliforniya hökuməti akrilamid və karsinogin özərinə diqqətini yönəldib bu elementlər qızarma prosesinin bir hissəsini təşkil edir. Bu elementlər yüksək hərarətdə qızartmada ixrac olunur. Elm və Tədqiqat Şurası kofe hazırlayanlara məhkəmə iddiası açıb acrilamid və kansarigen maddələrinivə məhsullarının üzrəndə xərçəng xəbərdarlığı olan yazını istifadə etməməyi onları vadar edir. Lakin kofe şirkətləri deyir onlar akrilamidi kofeyə qatmasalar kofe öz dadını itirər.
Los Anceles Ali Məhkəməsinin hakimi Elihu Berl deyir ki Starbaks və 90 başqa şirkətlər akrilamid maddəsinin kofedə olmasının nümayiş etməkdən yayınıblar. Şirkətlər çoxlu sayda sübutlarla qane olmayıblar ki kofenin istehlakı insan səhhətinə ziyan deyil Berl deyir. Şepard deyir ki heyvanlar üzərində akrilamid maddəsinin laoratoriya səviyyəsində tədqiq olunması göstərir ki heyvanlar bu maddə ilə xərçəngə yoluxurlar amma bu hal insanlarda qeydə alınmayıb. Berl deyir ki insanlarda akrilamidin xərçəng yaratma əlaqəsi yoxdur.Şepard deyir hətta ABŞ-n Qida Əlavələri Administrasiyası deyir ki akrilamid xərçəngə səbəb olmur.
Kofe bəzi xərçənglərdən qorunmanı təmin edir
Xərçəngə gəldikdə bir neçə araşdırmalar göstərir ki kofe içmək xeyirlidir. Kofenin 127 meta analizi göstərdi ki kofe istehlakı prostat döş xərçəngi kolorektal qalın bağırsağ xərçənginin qarşısını alır. Şepard deyir ki onlar kofenin faydalı təsirlərinə şahid oldular. Ameruka Xərçəng Araşdırmaları İnstitutu deyir ki kofe iki nöx xərçəng riskini azaldır. Bender deyir ki bizim çox güclü subutumuz var ki kofe ağ ciyər xərçəngi və edometrial xərçəng ristifadə etməməyi onları vadar edir. Lakin kofe şirkətləri deyir onlar akrilamidi kofeyə qatmasalar kofe öz dadını itirər.
Los Anceles Ali Məhkəməsinin hakimi Elihu Berl deyir ki Starbaks və 90 başqa şirkətlər akrilamid maddəsinin kofedə olmasının nümayiş etməkdən yayınıblar. Şirkətlər çoxlu sayda sübutlarla qane olmayıblar ki kofenin istehlakı insan səhhətinə ziyan deyil Berl deyir. Şepard deyir ki heyvanlar üzərində akrilamid maddəsinin laoratoriya səviyyəsində tədqiq olunması göstərir ki heyvanlar bu maddə ilə xərçəngə yoluxurlar amma bu hal insanlarda qeydə alınmayıb. Berl deyir ki insanlarda akrilamidin xərçəng yaratma əlaqəsi yoxdur.Şepard deyir hətta ABŞ-n Qida Əlavələri Administrasiyası deyir ki akrilamid xərçəngə səbəb olmur.
Kofe bəzi xərçənglərdən qorunmanı təmin edir
Xərçəngə gəldikdə bir neçə araşdırmalar göstərir ki kofe içmək xeyirlidir. Kofenin 127 meta analizi göstərdi ki kofe istehlakı prostat döş xərçəngi kolorektal qalın bağırsağ xərçənginin qarşısını alır. Şepard deyir ki onlar kofenin faydalı təsirlərinə şahid oldular. Ameruka Xərçəng Araşdırmaları İnstitutu deyir ki kofe iki nöx xərçəng riskini azaldır. Bender deyir ki bizim çox güclü subutumuz var ki kofe ağ ciyər xərçəngi və edometrial xərçəng riskini azaldır. Bütün ubu məlumatlar çox böyük səslənsə də ekspertlər deyir ki bu məsələnin əsli çox sadədir.
Kamran Əliyev // Faktor.az
